ابومحمد مُصلِح الدین بن عَبدُالله نامور بـه سعدی شیرازی و مشرف الدین (۵۸۵ یـا ۶۰۶ – ۶۹۱ هجری قمری، خلاصه کوتاهی از فردوسی به زبان انگلیسی برابر با: خلاصه کوتاهی از فردوسی به زبان انگلیسی ۵۶۸ یـا ۵۸۸ - ۶۷۱ هجری شمسی) شاعر و نویسنده ی پارسی گوی ایرانی است. خلاصه کوتاهی از فردوسی به زبان انگلیسی آوازهٔ او بیشتر بـه خاطر نظم و نثر آهنگین، گیرا و قوی اوست. خلاصه کوتاهی از فردوسی به زبان انگلیسی جایگاهش نزد اهل ادب که تا بدان جاست کـه به وی لقب استاد سخن و شیخ اجل داده اند. آثار معروفش کتاب گلستان درون نثر و بوستان درون بحر متقارب و نیز غزلیـات و دیوان اشعار اوست کـه به این سه اثر کلیـات سعدی مـی گویند
زندگی نامـه
سعدی درون شیراز زاده شد.وی کودکی بیش نبود کـه پدرش درون گذشت. درون دوران کودکی با علاقه زیـاد بـه مکتب مـی رفت و مقدمات دانش را مـی آموخت. هنگام نوجوانی بـه پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران درون پایـان دوران سلطان محمد خوارزمشاه و به ویژه حمله سلطان غیـاث الدین، برادر جلال الدین خوارزمشاه بـه شیراز (سال ۶۲۷) سعدی راکه هوایی جز بـه دست آوردن دانش درون سر نداشت برآن داشت شیراز را ترک نماید. سعدی درون حدود ۶۲۰ یـا ۶۲۳ قمری از شیراز بـه مدرسهٔ نظامـیهٔ بغداد رفت و در آنجا از آموزه های امام محمد غزالی بیشترین تأثیر را پذیرفت (سعدی درون گلستان غزالی را امام مرشد مـی نامد). سعدی، از حضور خویش، درون نظامـیه بغداد، چنین یـاد مـی کند:
مرا درون نظامـیه ادرار بود
شب و روز تلقین و تکرار بود
نکته درون خور توجه، رفاه دانشمندان درون این زمانـه، بود. خواجه نظام الملک طوسی، نخستینی بود کـه مستمری ثابت و مشخصی به منظور مدرسین و طلاب مدارس نظامـیه، تنظیم نمود. این امر، موجب شد که تا اهل دانش، بـه لحاظ اجتماعی و اقتصادی، از جایگاه ویژه و امنیت خاطر فراوانی بهره مند شوند.
غیر از نظامـیه، سعدی درون مجلس درس استادان دیگری از قبیل شـهاب الدین عمر سهروردی نیز حضور یـافت و در عرفان از او تأثیر گرفت. این شـهاب الدین عمر سهروردی را نباید با شیخ اشراق، یحیی سهروردی، اشتباه گرفت. معلم احتمالی دیگر وی درون بغداد ابوالفرج بن جوزی (سال درگذشت ۶۳۶) بوده هست که درون هویت اصلی وی بین پژوهندگان (از جمله بین محمد قزوینی و محیط طباطبایی) اختلاف وجود دارد. بعد از پایـان تحصیل درون بغداد، سعدی بـه سفرهای گوناگونی پرداخت کـه به بسیـاری از این سفرها درون آثار خود اشاره کرده است. درون این کـه سعدی از چه سرزمـین هایی دیدن کرده مـیان پژوهندگان اختلاف نظر وجود دارد و به حکایـات خود سعدی هم نمـی توان بسنده کرد و به نظر مـی رسد کـه بعضی از این سفرها داستان پردازی باشد (موحد ۱۳۷۴، ص ۵۸)، زیرا بسیـاری از آنـها پایـه نمادین و اخلاقی دارند نـه واقعی. مسلم هست که شاعر بـه عراق، شام و حجاز سفر کرده است[نیـازمند منبع] و شاید از هندوستان، ترکستان، آسیـای صغیر، غزنین، آذربایجان، فلسطین، چین، یمن و آفریقای شمالی هم دیدار کرده باشد.
سعدی درون حدود ۶۵۵ قمری بـه شیراز بازگشت و در خانقاه ابوعبدالله بن خفیف مجاور شد. حاکم فارس درون این زمان اتابک ابوبکر بن سعد زنگی(۶۲۳-۶۵۸) بود کـه برای جلوگیری از هجوم مغولان بـه فارس بـه آنان خراج مـی داد و یک سال بعد بـه فتح بغداد بـه دست مغولان (در ۴ صفر ۶۵۶) بـه آنان کمک کرد. درون دوران ابوبکربن سعدبن زنگی شیراز پناهگاه دانشمندانی شده بود کـه از دم تیغ تاتار جان سالم بدر بودند. درون دوران وی سعدی مقامـی ارجمند درون دربار بـه دست آورده بود. درون آن زمان ولیعهد مظفرالدین ابوبکر بـه نام سعد بن ابوبکر کـه تخلص سعدی هم از نام او هست به سعدی ارادت بسیـار داشت. سعدی بوستان را کـه سرودنش درون ۶۵۵ بـه پایـان رسید، بـه نام بوبکر سعد کرد. هنوز یکسال از تدوین بوستان نگذشته بود کـه در بهار سال ۶۵۶ دومـین اثرش گلستان را بنام ولیعهد سعدبن ابوبکر بن زنگی نگاشت و خود درون دیباچه گلستان مـی گوید. هنوز از گلستان بستان بقیتی موجود بود کـه کتاب گلستان تمام شد.
سعدی جهانگردی خود را درون سال ۱۱۲۶ آغاز نمود و به شـهرهای خاور نزدیک و خاور مـیانـه، هندوستان، حبشـه، مصر و شمال آفریقا سفر کرد (این جهانگردی بـه روایتی سی سال بـه طول انجامـید)؛ حکایت هایی کـه سعدی درون گلستان و بوستان آورده است، نگرش و بینش او را نمایـان مـی سازد. وی درون مدرسه نظامـیه بغداد دانش آموخته بود و در آنجا وی را ادرار (ادرار بـه فتح الف بـه معنی سرا یـا حجره) بود. درون سفرها نیز سختی بسیـار کشید، او خود گفته هست که پایش بود و پاپوشی نداشت و دلتنگ بـه جامع کوفه درآمد و یکی را دید کـه پای نداشت، بعد سپاس نعمت خدایی بداشت و بر بی کفشی صبر نمود. آن طور کـه از روایت بوستان برمـی آید، وقتی درون هند بود، سازکار بتی را کشف کرد و برهمنی را کـه در آنجا نـهان بود درون چاله انداخت و کشت؛ وی درون بوستان، این روش را درون برابر همـه فریبکاران توصیـه کرده است. حکایـات سعدی عموماً پندآموز و مشحون از پند و و پاره ای مطایبات است. سعدی، ایمان را مایـه تسلیت مـی دانست و راه التیـام زخم های زندگی را محبت و دوستی قلمداد مـی کرد. علت عمر دراز سعدی نیز ایمان قوی او بود.
اختلاف نظر درون تاریخ تولد و فوت
بر اساس تفسیرها و حدس هایی کـه از نوشته ها و سروده های خود سعدی درون گلستان و بوستان مـی زنند، و با توجه بـه این کـه سعدی تاریخ پایـان نوشته شدن این دو اثر را درون خود آن ها مشخص کرده است، دو حدس اصلی درون زادروز سعدی زده شده است. نظر اکثریت مبتنی بر بخشی از دیباچهٔ گلستان هست (با شروع «یک شب تأمل ایـام گذشته مـی کردم») کـه براساس بیت «ای کـه پنجاه رفت و در خوابی» و سایر شواهد این حکایت، سعدی را درون ۶۵۶ قمری حدوداً پنجاه ساله مـی دانند و در نتیجه تولد وی را درون حدود ۶۰۶ قمری مـی گیرند. از طرف دیگر، عده ای، از جمله محیط طباطبایی درون مقالهٔ «نکاتی درون سرگذشت سعدی»، بر اساس حکایت مسجد جامع کاشغر از باب پنجم گلستان (با شروع سالی «محمد خوارزمشاه، رحمت الله علیـه، با ختاب رای مصلحتی صلح اختیـار کرد») کـه به صلح محمد خوارزمشاه کـه در حدود سال ۶۱۰ بوده هست اشاره مـی کند و سعدی را درون آن تاریخ مشـهور مـی نامد، و بیت «بیـا ای کـه عمرت بـه هفتاد رفت» از اوائل باب نـهم بوستان، نتیجه مـی گیرد کـه سعدی حدود سال ۵۸۵ قمری، یعنی هفتاد سال پیش از نوشتن بوستان درون ۶۵۵ قمری، متولد شده است. بیشتر پژوهندگان (از جمله بدیع الزمان فروزانفر درون مقالهٔ «سعدی و سهروردی» و عباس اقبال درون مقدمـه کلیـات سعدی) این فرض را کـه خطاب سعدی درون آن بیت بوستان خودش بوده است، نپذیرفته اند. اشکال بزرگ پذیرش چنین نظری آن هست که سن سعدی را درون هنگام مرگ بـه ۱۲۰ سال مـی رساند. حکایت جامع کاشغر نیز توسط فروزانفر و مجتبی مـینوی داستان پردازی دانسته شده است، اما محمد قزوینی نظر مشخصی درون این باره صادر نمـی کند و مـی نویسد «حکایت جامع کاشغر فی الواقع لاینحل است». محققین جدیدتر، از جمله ضیـاء موحد (موحد ۱۳۷۴، صص ۳۶ که تا ۴۲)، کلاً این گونـه استدلال درون مورد تاریخ تولد سعدی را رد مـی کنند و اعتقاد دارند کـه شاعران کلاسیک ایران اهل «حدیث نفس» نبوده اند بنابراین نمـی توان درستی هیچ یک از این دو تاریخ را تأیید کرد.
آثار
از سعدی آثار بسیـاری درون نظم و نثر برجای مانده است:
بوستان: منظومـه ای هست حاوی حکایـات اخلاقی.
گلستان: بـه نثر مسجع.
دیوان اشعار: شامل غزلیـات و قصاید و رباعیـات و مثنویـات و مفردات و ترجیع بند و غیره (به فارسی) و چندین قصیده و غزل عربی.
مواعظ: کتابی هست چون دیوان اشعار.
صاحبیـه: مجموعه چند قطعه فارسی و عربی هست که سعدی درون ستایش شمس الدین صاحب دیوان جوینی، وزیر اتابکان سروده است.
قصاید سعدی: قصاید عربی سعدی حدود هفتصد بیت هست که بیشتر محتوای آن غنا، مدح، اندرز و مرثیـه است. قصاید فارسی درون ستایش پروردگار و مدح و اندرز و نصیحت بزرگان و پادشاهان آمده است.
مراثی سعدی: قصاید بلند سعدی هست که بیشتر آن درون رثای آخرین خلیفه عباسی المستعصم بالله سروده شده هست و درون آن هلاکوخان مغول را بـه خاطر قتل خلیفه عباسی نکوهش کرده است. سعدی چند چکامـه نیز درون رثای برخی اتابکان فارس و وزرای ایشان سروده است.
مفردات سعدی: مفردات سعدی شامل مفردات و مفردات درون رابطه با پند و اخلاق است.
رسائل نثر:
کتاب نصیحةالملوک
رساله درون عقل و عشق
الجواب
در تربیت یکی از ملوک گوید
مجالس پنجگانـه
هزلیـات سعدی
شعر بنی آدم
شعر «بنی آدم» سعدی بسیـار مشـهور هست و درون پیـام فارسی کـه در مجموعه پیـام های فضاپیمای ویجر (مجموعاً پیـامـهایی بـه ۵۵ زبان) برای فضاهای دوردست فرستاده شده هست این شعر بـه عنوان پیـام برگزیده شده است.(شنیدن پیـام فارسی به منظور ساکنان فضا از وب گاه ویجر، ناسا.) باراک اوباما رئیس جمـهوری ایـالات متحده نیز درون پیـام نوروزی سال ۲۰۰۹ این بیت از سعدی را قرائت کرد.
بنی آدم اعضای یک پیکرندکه درون آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی بدرد آورد روزگاردگر عضوها را نماند قرار
و دبیرکل سازمان یونسکو درون سخنرانی خود این شعر را به منظور حضار خواند.
در بخش شمالی سالن مذاکرات نمایندگان درون سازمان ملل متحد، فرشی از استاد صیرفیـان با شعر جاودانـه سعدی درون وسط فرش با الیـاف طلا نقش بسته است. این فرش درون سال ۲۰۰۵ مـیلادی، از سوی هیئت نمایندگی ایران درون سازمان ملل متحد و توسط استاد صیرفیـان به سازمان ملل اهدا شد. این فرش برخلاف عادت سازمان ملل کـه هدایـا را بـه نمایش نمـی گذارد درون محل مناسبی درون سازمان ملل آویزان شد کـه کارشناسان مـی گویند این اقدام «به علت غیرممکن بودن مقاومت درون برابر شعر سعدی» بوده است.
در بسیـاری از منابع معتبر انگلیسی نوشته شده کـه این شعر بر سردر ورودی تالار ملل مقر سازمان ملل متحد درون نیویورک نقش بسته است.حسن مکارمـی خوشنویس ایرانی نیز درون گفتگویی با مجله یونسکو کوریر بـه وجود این شعر بر سردر تالار اصلی اشاره کرده است.
ولی درون مورد درست بودن این مطلب تردیدهایی نیز وجود دارد و عکسی نیز از این شعر بر سردر نام دیده نشده است.[نیـازمند منبع] از جمله، مؤسس مرکز سعدی شناسی وجود هر گونـه لوح و یـا سردری را با این اشعار از سعدی درون مقر سازمان ملل متحد درون نیویورک، رد مـی کند و معتقد است: «متأسفانـه الان طوری شده کـه اگر این حرف را بزنیم، هیچ باور نمـی کند و مردم واقعاً فکر مـی کنند شعر سعدی درون سردر سازمان ملل متحد نوشته شده هست حال آنکه نـه سردری و نـه تابلویی با اشعار سعدی درون سازمان ملل وجود ندارد.»
محمد جواد ظریف سفیر پیشین ایران درون سازمان ملل، درون سال ۱۳۸۴ درون گفتگویی با رسانـه ها درون این مورد گفته که: «از سال ها قبل و شاید از چندین دهه پیش معروف بود کـه شعر معروف «بنی آدم اعضای یکدیگرند/که درون آفرینش زیک گوهرند» منقوش و در سردر سازمان ملل آویخته شده است. درون تحقیقاتی کـه ما کردیم درون حداقل سه دههٔ گذشته، چنین کاری انجام نشده بود.»
گفتنی هست که چاپ مصرع اول این شعر بر روی اسکناس های یکصد هزار ریـالی درون سال ۱۳۸۹، موجب واکنش های رسانـه ای گردید و روایت صحیح این بیت، از فرهنگستان زبان و ادب فارسی استعلام شد.
آرامگاه
سعدی درون خانقاهی کـه اکنون آرامگاه اوست و در گذشته محل زندگی او بود، بـه خاک سپرده شد کـه در ۴ کیلومتری شمال شرقی شیراز، درون دامنـه کوه فهندژ، درون انتهای خیـابان بوستان و در کنار باغ دلگشا است. این مکان درون ابتدا خانقاه شیخ بوده کـه وی اواخر عمرش را درون آنجا مـی گذرانده و سپس درون همان جا دفن شده است. به منظور اولین بار درون قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد. درون سال ۹۹۸ بـه حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ ویران گردید و اثری از آن باقی نماند. که تا این کـه در سال ۱۱۸۷ ه. ق. بـه دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانـه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد کـه شامل ۲ طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود کـه پلکان طبقه دوم از آنجا شروع مـی شد. درون دو طرف راهرو دو اتاق کرسی دار ساخته شده بود. درون اتاقی کـه سمت شرق راهرو بود، گور سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کره بود. قسمت غربی راهرو نیز موازی قسمت شرقی، شامل دو اتاق مـی شد، کـه بعدها شوریده (فصیح الملک) شاعر نابینای شیرازی درون اتاق غربی این قسمت دفن شد. طبقه بالای ساختمان نیز مانند طبقه زیرین بود، با این تفاوت کـه بر روی اتاق شرقی کـه قبر سعدی درون آنجا بود، بـه احترام شیخ اتاقی ساخته نشده بود و سقف آن بـه اندازه دو طبقه ارتفاع داشت. بنای فعلی آرامگاه سعدی از طرف انجمن آثار ملی درون سال ۱۳۳۱ ه-ش با تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی درون مـیان عمارتی هشت ضلعی با سقفی بلند و کاشیکاری ساخته شد. روبه روی این هشتی، ایوان زیبایی هست که دری بـه آرامگاه دارد.
سکه های پانصد ریـالی برنزی ایران از سال ۱۳۸۷ خورشیدی بـه نقش آرامگاه سعدی مزین شده است. همچنین طرح پشت اسکناس ده هزار تومانی(یکصد هزار ریـالی) نمایی از مقبره سعدی درون شیراز مـی باشد.
در تاریخ آل یـاسر آمده هست که سعدی با حکیم نزاری قهستانی مرواداتی داشته هست وسعدی به منظور دیدن نزاری بـه بیرجند آمده است
منابع: http://fa.wikipedia.org و http://www.beytoote.com
[خلاصه زندگینامـه سعدی - otop.ir خلاصه کوتاهی از فردوسی به زبان انگلیسی]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 19 Jul 2018 13:18:00 +0000